Trong cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện của ta, du kích là một lực lượng to lớn, và có một nhiệm vụ vẻ vang. Du kích mạnh thì tiêu hao và tiêu diệt nhiều giặc, phá được ngụy quyền, ngụy quân, bảo vệ được tính mệnh, tài sản của nhân dân sau lưng địch, phối hợp để bộ đội chủ lực ta đánh thắng to ở mặt trận chính, phá được âm mưu giặc “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”...
Mấy năm nay, du kích ta đã phát triển khá mạnh, đã thắng nhiều trận vẻ vang. Ví dụ, trận chống càn Nam Hưng Yên và Bắc Thái Bình hồi tháng 9, tháng 10 vừa rồi, giặc Pháp đã dùng 6 trung đoàn bộ binh, 2 tiểu đoàn cơ giới, 8 tiểu đoàn pháo, với nhiều máy bay, tàu thủy càn quét 22 ngày đêm. Nhưng kết quả giặc đã thất bại to: bị ta tiêu diệt hơn 3.500 tên.
Nếu du kích ta mạnh hơn nữa, đều hơn nữa thì chắc ta còn thắng to hơn nữa.
Tôi xin giới thiệu vài kinh nghiệm thiết thực của vùng tôi, để giúp các đồng chí các nơi nghiên cứu.
Nguyên tắc đánh giặc là: biết địch, biết ta, trăm trận trăm thắng.
a) Biết địch - Giặc đánh ta về các mặt: chính trị, quân sự, kinh tế. Ta cần chống giặc về những mặt đó. Giặc cố gắng cả vật chất lẫn tinh thần. Giặc mạnh hơn ta về trang bị vật chất. Nhưng về tinh thần thì ta mạnh hơn địch gấp bội, vì ta có chính nghĩa.
Về quân sự, giặc thường dùng nghi binh để làm ta lạc hướng. Giặc dùng nhiều trinh thám để dò xét tình hình ta; dùng nhiều máy bay, đại bác để uy hiếp tinh thần ta. Giặc thường dùng nhiều cánh quân bao vây, rồi tập trung đánh một chỗ. Bộ đội giặc thường di chuyển để tránh ta phục kích.
Về chính trị, đối với nhân dân ta, giặc thường dùng cách khủng bố, mua chuộc, chia rẽ lương giáo, bộ đội và nhân dân; lôi kéo cường hào, địa chủ phản động; tuyên truyền bịa đặt, hòng làm cho nhân dân ta hoang mang...
Về kinh tế, giặc chuyên ăn cướp của cải và lương thực của nhân dân ta. Thứ gì không lấy được thì chúng đốt sạch, phá sạch.
Đó là “quy luật” của giặc. Ta nắm vững thì đối phó được. Đồng thời ta phải biết rõ những chỗ yếu của giặc. Chỗ yếu nhất của giặc là: nhân dân ta rất yêu nước, rất ghét giặc; tinh thần binh sĩ giặc rất kém; giặc tập trung chỗ này, thì sơ hở chỗ khác. Ta nhằm đúng chỗ yếu của giặc mà đánh, thì nhất định thắng.
b) Biết ta - Những nơi và những trận ta đã thắng to là do những điều sau đây:
Trước nhất là từ cán bộ, chiến sĩ đến nhân dân phải:
Tư tưởng thông suốt: Mọi người đều thấm nhuần: kháng chiến phải trường kỳ gian khổ, song nhất định thắng lợi. Mọi người đều quyết tâm đánh giặc, giữ làng, giữ nước.
Có kế hoạch tỉ mỉ: Chẳng những kế hoạch quân sự, mà cả kế hoạch cho nhân dân sản xuất, cất giấu, giữ gìn tính mệnh, tài sản, cách tránh máy bay, đại bác, tạm thời tản cư khi giặc đến, giúp đỡ bộ đội, v.v.. Những việc đó đều phải chuẩn bị sẵn sàng, kiểm tra cẩn thận trong ngày thường. Cho nên đến khi đánh giặc, ta giữ chủ động về mọi mặt.
Có tổ chức chặt chẽ: Để thực hiện đầy đủ kế hoạch, quân, dân, chính, đảng thật nhất trí. Phân công rõ ràng. Lãnh đạo thống nhất. Kiểm tra chu đáo và thường xuyên, không để chỗ nào sơ hở, không để việc gì thiếu sót.
Huấn luyện kỹ càng: “Trăm hay không bằng tay quen”. Bất kỳ việc to, việc nhỏ, bộ đội cũng như nhân dân, ngày thường có huấn luyện tập tành thì lúc thi hành mới nhanh chóng, khỏi lúng túng. Huấn luyện phải thiết thực, hợp lý, hợp thời; tránh máy móc, tránh hình thức.
Trang bị đầy đủ: Hiện nay, du kích ta lấy được khá nhiều súng ống của địch để trang bị cho mình. Tuy vậy, chúng tôi vẫn khuyến khích những thứ vũ khí thô sơ, dễ làm, mà kết quả tốt, như cung nỏ, chông bẫy... Nhân dân thì “quân sự hóa” triệt để, sẵn sàng những thứ để hộ thân và cần thiết trong lúc phải tạm thời tản cư.
c) Đánh giặc - Chuẩn bị vật chất và tinh thần đầy đủ, khi giặc đến thì toàn thể cán bộ, chiến sĩ và nhân dân đều quyết tâm đánh giặc. Do quyết tâm mà nảy ra nhiều sáng kiến. Khi đánh giặc thì chúng tôi:
Nắm vững tình hình của địch, liên lạc chặt chẽ, thường xuyên, cấp trên theo dõi, giúp đỡ cấp dưới, cấp dưới báo cáo mau chóng và thật thà lên cấp trên.
Hành động kín đáo, nhanh chóng. Không để giặc dò được tung tích của ta, mà ta thì biết rõ phương hướng và đường lối của địch, tiến thoái rất mau chóng, bí mật.
Luôn luôn giữ quyền chủ động, tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu. Tìm giặc mà đánh không để giặc đánh ta trước.
Phục kích, đột kích là chính. Đánh bất thình lình lúc giặc đang hành quân là lúc chúng kém chuẩn bị. Đánh lúc giặc sắp hoặc mới trú quân là lúc chúng đã mệt mỏi. Không tham đánh to, ăn to, nhưng cộng nhiều thắng nhỏ thành thắng lớn.
Phối hợp hưởng ứng lẫn nhau, khi bộ phận ta từ trong đánh ra thì bộ phận ngoài phối hợp đánh vào. Giặc tập trung đánh nơi này thì chúng sơ hở nơi khác; ta hoạt động ở những nơi giặc sơ hở, vừa hưởng ứng giúp đỡ được nơi đang bị càn quét, vừa tiêu diệt được sinh lực giặc nơi chúng yếu.
Đánh nhanh, thắng nhanh, rút nhanh, đánh tốp giặc này xong, “luồn” nhanh đánh ngay tốp khác. Nhằm đánh sau lưng và đánh ngang hông địch, thế là chắc ăn.
Nói tóm lại: Ta biết rõ giặc, giặc không rõ ta. Đi nhẹ không tăm, về nặng không tiếng. Tiến nhanh như gió, thoái kín như đêm. Phục giặc không biết, đánh giặc không ngờ. Vì vậy mà chúng tôi đã thắng. Nhưng chúng tôi không chủ quan khinh địch.
d) Thương dân - Một kinh nghiệm rất quý báu nữa. Đồng bào ta giáo cũng như lương, già cũng như trẻ, gái cũng như trai, đều rất anh dũng. Nhờ vậy, mà vùng chúng tôi tuy bị giặc càn quét dữ dội nhiều lần, nhưng du kích vẫn củng cố và phát triển. Có những thôn chiến đấu suốt 2 ngày, chung quy giặc không vào được thôn, có kết quả tốt đẹp ấy là vì cán bộ và chiến sĩ làm đúng chính sách của Đảng: luôn luôn đi sát với nhân dân, chăm lo đến đời sống của nhân dân, khéo tuyên truyền tổ chức, giáo dục và lãnh đạo nhân dân trong mọi việc. Cán bộ, chiến sĩ và nhân dân đoàn kết thành một khối, đồng cam cộng khổ, như anh em ruột thịt. Cho nên các việc phòng gian, bảo mật, do thám địch tình, săn sóc thương binh, cung cấp lương thực, v.v. đồng bào đều hăng hái “bao” hết.
Trong vùng tạm bị chiếm, lực lượng to lớn của nhân dân và du kích ta giống như kho thuốc súng trong bụng địch. Ta khéo củng cố và phát triển lực lượng ấy thì giặc Pháp sẽ bị nổ bụng mà chết.
Chính sách của Đảng và Chính phủ ta về việc cải cách ruộng đất, làm cho nhân dân càng thêm hăng hái đánh giặc để giải phóng mình; làm cho tâm lý bọn ngụy quân càng thêm lung lay. Phong trào dân chủ hòa bình thế giới và phong trào nhân dân Pháp chống chiến tranh xâm lược Việt Nam làm cho binh sĩ Pháp càng thêm hoang mang, nản chí. Nhân dịp đó chúng ta phát triển lực lượng du kích mạnh mẽ rộng khắp, thành một “thiên la địa võng”, giặc đi đến đâu là bị tiêu diệt đến đó, thì giặc nhất định thua, ta nhất định thắng.
NGUYỄN THAO LƯỢC
----------
- Báo Nhân Dân, số 160, từ ngày 16 đến 20-1-1954, tr. 1,6.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tr.8, tr. 387-390.
