Tục ngữ ta có câu "Việc nước nghe già, việc nhà nghe trẻ", thật là chí lý.
Cụ phụ lão già nhất của nước ta là Cụ Hà Văn Quận, 123 tuổi, bần nông, Công giáo, xưa nay không thiết tha với chính trị. Nay được tin quê hương làm cải cách ruộng đất, Cụ thích quá, vui vẻ phát biểu ý kiến, tóm tắt như sau:
"Được biết Hồ Chủ tịch và Chính phủ phái cán bộ về các xã làm cải cách ruộng đất đợt 5, tôi rất sung sướng, vì như vậy, thì những nông dân nghèo khổ chúng ta mới hết khổ.
Đời tôi bao lần cầu mong sao được sào ruộng tấc đất để cày cấy. Nhưng suốt đời tôi hơn 100 năm nay vẫn khổ, vẫn nghèo, vì địa chủ bóc lột:
Hồi còn bé, vì nghèo khó, cha mẹ tôi đã bán tôi cho địa chủ được 7 quan tiền, tính ra độ hơn một thùng thóc. Tôi đã phải làm không công cho nó suốt đời, từ chăn trâu cắt cỏ đến đi cày đi bừa, mà vẫn bị nó đánh chửi cực nhục.
Em tôi lên đậu mùa, nó không cho tôi về thăm. Đến khi em chết, nó cũng không cho về chôn.
Cha mẹ có 8 thước đất, cũng bị địa chủ chiếm mất.
Đời tôi quanh năm đi cày thuê cấy rẽ, vất vả năm này qua năm khác, mà vẫn đói khát, không bao giờ được ấm no.
Lúc con ốm không có thuốc thang, cho nên 3 đứa con đẻ ra đều chết mất.
Năm Ất Dậu đói quá, tôi phải đi xin phát chẩn. Đời tôi thật là cơ cực!
Mãi đến ngày Hồ Chủ tịch phái cán bộ về phát động giảm tô, đời tôi mới được cởi mở. Tôi mới được nếm miếng đường ngọt lần đầu tiên!
Nhờ có Cụ Hồ và Chính phủ ta, những người nghèo khổ như tôi mới ngóc đầu lên được.
Ngày nay, quê tôi được cải cách ruộng đất, các cháu chắt tôi sẽ có ruộng cày. Những ước mong của tôi ngày xưa sắp được thực hiện. Các cháu chắt tôi được học hành, đời sống được dễ chịu. Dân làng tôi sẽ thật thà thương yêu nhau, giữ trọn đạo.
Tôi được Hồ Chủ tịch và Chính phủ săn sóc, áo ấm cơm no; lại có thời giờ an nhàn đọc kinh, xem lễ, bù lại những ngày đói khổ xưa kia.
Cải cách ruộng đất xong sẽ làm cho nông dân ta sung sướng, miền Bắc ta mạnh mẽ, nước nhà ta chóng thống nhất".
Lời nói của ông cụ thật thà, mộc mạc, cảm động. Nó như một cuốn phim tả rõ đời sống cực khổ của những người bần nông: Từ đời cha đến đời mình, đến đời con, cháu, chắt. Nó cũng nêu rõ: Cải cách ruộng đất đưa lại cho người nông dân lao động tương lai sung sướng hơn và làm cho người nông dân Công giáo vừa ấm no, vừa giữ trọn đạo.
C.B.
---------
- Báo Nhân Dân, số 695, ngày 27-1-1956, tr.2.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.252-253.
